Kada uđete u neko sveto mesto, vaše oči traže svetlost. Ako budete imali sreće, svetlo će sijati kroz prozor vitraža, dajući osvetljenje i lepotu istovremeno. Vitraž ujedno priča priče, edukuje i inspiriše.
Slikanje na staklu je bilo primenjeno u mnogim mestima sveta. Tokom vekova, ova umetnička dela su dodavala lepotu prostorima širom sveta, najčešće crkava i drugih verskih objekata. Međutim, postoje radovi koji podižu ovu umetničku formu na potpuno novi nivo. Pogledajte neke od najpoznatijih vitraža u Evropi.
#1 Hrist Visemburga – Francuska
Vitraži su imali ulogu Biblije za siromašne u srednjem veku, omogućavajući vernicima koji nisu znali da čitaju latinski da nauče priču o jevanđeljima. Ovaj portret Hrista se danas nalazi u muzeju u Strazburu, u Francuskoj. Veruje se da potiče iz benediktinske opatije na severu Alzasa, gde bi njegov tmuran izraz i oštri pogled imali značajan utisak.
#2 Šarte Katedrala – Francuska
Tražnja za ravodima vitraža dostigla je svoj vrhunac u kasnom srednjem veku. Katedrala Šarte, u Francuskoj, ima jake podupirače koji su napravili prostor za postavljanje velikih prozora, uključujući i slavni prozor koji detaljno prikazuje rođenje Hrista. Gustina kompozicije osvetljava unutrašnjost katedrale dubokim šarenim sjajem.
#3 Palata katalonske muzike – Španija, Barselona
Svetlarnik na krovu Palate katalonske muzike je trodimenzionalno remek-delo koje je naglašeno vitražem postavljenim u lukovima sa obe strane glavne koncertne dvorane. Svetlarnik je izbačen iz plafona u obliku obrnutog zvona i pigmentovan je u nijansama zlata i plave. Simbolizuje sunce i nebo.
#4 Kapela Svetaca – Francuska, Pariz
Savremenim posetiocima vitraži mogu izgledati kao obična dekoracija, ali u srednjem veku su ilustrovali ne samo biblijske priče, već i lokalnu istoriju i političku vlast. Na 15 visokih prozora pariske kapele oslikane su priče iz Starog i Novog zaveta – kao i prenos moštiju dovedenih u Pariz od strane kralja Luja IX – danas poznatog kao Sveti Luj.
#5 Katedrala Svetog Vita – Češka, Prag
Najveća crkva u Češkoj je gotička katedrala izgrađena 1344, a zvanično završen 1929. godine. Bogato obojeni vitraži katedrale potiču iz 20. veka, a izradili su ih istaknuti češki umetnici, uključujući Alfonsa Muča.
#6 York Minster – Engleska
Jedan od najvećih evropskih katedrala, ovo gotsko remek delo severne Engleske ima ogromni prozor ka istoku koji je najveći eksponat vitraža bilo gde, pre modernog doba. Dizajniran od strane Džona Torntona (prvog imenovanog umetnika u britanskoj istoriji), u središnjem delu prikazuje intenzivan prikaz nadolazeće apokalipse.
#7 Holandski Institut za zvuk i vid – Holandija, Hiversum
Spoljašnjost holandskog Instituta za zvuk i sliku prekrivena je obojenim staklenim panelima, od kojih svaki pokazuje istorijski trenutak holandske televizije. Slike su zamućene, tako da su primetne samo pod određenim uglovima. Sveopšti utisak je slika vizuelne istorije kao iz sna.
#8 Katedrala u Koventriju – Engleska, Koventri
Sagrađena 1962. Godine kako bi zamenila katedralu Svetog Mihajla koja je uništena u Drugom svetskom ratu. Katedrala u Koventriju je modernističko remek delo. Prozor dela za krštenje se sastoji iz 195 panela, koje je dizajnirao Džon Pajper. Za one koji se nadaju da mogu videti kako je izgledalo vitraž originalne katedrale: nekoliko panela su uklonjeni pre bombardovanja i izloženi su u novoj katedrali.
#9 Katedrala u Augzburgu – Nemačka, Augzburg
Praksa farbanja stakla u dekorativne svrhe datira još iz antičkog Rima, ali najstariji primer potiče iz ove romaničke crkve u Augsburgu, Nemačkoj, u srcu Bavarske. Portreti Mojsija, Danila i drugih biblijskih ličnosti gledaju dole iz južne klerostore – proroci stoje čvrstu sa svojim kapama i haljinama, okruženi mermerin detaljima koji su dobili na eleganciji su godinama.
#10 Prozori Plave Džamije – Turska, Istanbul
Džamija Sultana Ahmeta je jedna od poslednjih džamija izgrađenih tokom klasičnog perioda i sadrži islamske i vizantijske elemente arhitekture. Ona je postala poznata kao Plava džamija zbog plave boje koja se koristila tokom restauracija. Džamija ima više od 200 vitraža u nijansama u rasponu od palest plave do indigo koje oslikavaju unutrašnjost bojom i svetlosšću.
Da li ste imali prilike da uživo vidite neki od ovih radova? Koji vam se najviše dopao?