Obveznici plaćanja poreza na dohodak građana imali su obavezu da do 15. maja 2019. godine podnesu poresku prijavu za godišnji porez na dohodak koji su ostvarili 2018. godine. Za 2018. godinu porez na dohodak građana plaćaju oni obveznici koji su u njoj ostvarili godišnji prihod na teritoriji Republike Srbije u visini trostrukog iznosa isplaćene godišnje prosečne zarade po zaposlenom (prema podacima republičkog organa nadležnog za statistiku), dakle veći od 2.470.644 dinara.
Odnosno, iznos koji ne podleže oporezivanju je godišnji prihod od 2.470.644 dinara.
Poresku obavezu utvrđuje nadležna poreska uprava, u postupku kontrole poreske prijave koju podnosi poreski obveznik, a o tome mu izdaje rešenje.
Ko su obveznici plaćanja poreza na dohodak građana
Porez na dohodak građana plaćaju fizička lica koja su u prethodnoj godini ostvarila dohodak koji je veći od neoporezivog iznosa dohotka i to:
- rezidentni – za dohodak koji su ostvarili u Republici Srbiji i u inostranstvu
- nerezidentni – samo za onaj dohodak koji su ostvarili u Republici Srbiji.
U rezidente spadaju one osobe koje imaju prebivalište u Republici Srbiji i sva ona lica koja svoju poslovnu delatnost obavljaju na njenoj teritoriji, kao i one osobe koje tokom 12 meseci borave na njenoj teritoriji 183 ili više dana. U rezidente takođe spadaju i fizička lica koja idu u inostranstvo na rad, ali pod određenim uslovima koji su zakonski regulisani. Tako, na primer, u rezidente spadaju fizička lica koja odu na rad u inostranstvo, a zaposlena su u diplomatskim i konzularnim predstavništvima.
U nerezidente spadaju fizička lica koja u Srbiji ostvaruju dohodak, ali ne ispunjavaju potrebne uslove da bi bili rezidenti.
Koji prihodi se oporezuju
Iznos dohotka na koji obveznici plaćaju porez se izračunava tako što se od ukupnog godišnjeg zbira oporezivog prihoda oduzmu porezi i doprinosi koji padaju na teret primaoca prihoda, kao i onaj iznos prihoda koji ne podleže obavezi plaćanju poreza.
Prihod na koji se plaća porez na dohodak građana (ta razlika između godišnjeg zbira prihoda podležnih oporezivanju i poreza i doprinosa koji padaju na teret primaoca prihoda i neoporezivog iznosa) je godišnji zbir sledećih prihoda:
- Zarada
- Oporezivog prihoda od samostalne delatnosti, što predstavlja dobit preduzetnika
- Oporezivog prihoda od autorskih i ostalih srodnih prava i od prava industrijske svojine
- Oporezivog prihoda sportista i sportskih stručnjaka
- Uzimanja iz imovine DOO od strane njihovih osnivača
- Oporezivog prihoda od davanja u zakup pokretnih stvari
- Oporezivog prihoda od izdavanja nepokretnosti
- Prihoda koji su ostvareni i oporezovani u drugoj državi za obveznike – rezidente
- Svi oporezivi drugi prihodi, iz člana 85. Zakona o godišnjem porezu na dohodak građana.
Poreskim obveznicima se preporučuje da se konsultuju sa svojim ovlašćenim knjigovođom u svim nedoumicama i detaljima koji su vezani za oporezivi prihod i porez.
Poreska osnovica
Razlika između oporezivog dohotka i ličnih odbitaka koji su predviđeni članom 88 Zakona Republike Srbije o godišnjem porezu na dohodak građana je poreska osnovica. Zakonom je regulisano i pravo na odbitke, koji iznose:
- 40 odsto od prosečne godišnje zarade po zaposlenom, što iznosi 329.419 dinara, za samog poreskog obveznika
- 15 odsto od prosečne godišnje zarade po zaposlenom, što iznosi 123.532 dinara, za izdržavanog člana porodice poreskog obveznika, ali uz uslov da po ovom osnovu celokupno umanjenje ne sme biti veće od polovine iznosa dohotka koji je podložan oporezivanju.
Ukupan iznos ovih ličnih odbitaka ne može da bude veći od 50 odsto dohotka koji se oporezuje.
Ukoliko su dva ili više članova porodice obveznici godišnjeg poreza na dohodak građana, onda se pravo na odbitak može ostvariti samo za jednog od njih.
U slučaju da su dva ili više članova porodice obveznici godišnjeg poreza na dohodak građana, jedan obveznik, odnosno izdržavani član porodice, može da ostvari odbitak po ovom osnovu.
U izdržavane članove porodice spadaju osobe koje izdržava obveznik poreza na dohodak i koja čine porodičnu zajednicu:
- bračni drug poreskog obveznika
- maloletna deca ili usvojena deca poreskog obveznika
- deca ili usvojena deca poreskog obveznika, koja su na redovnom školovanju ili za vreme trajanja nezaposlenosti (ali samo ako sa obveznikom žive u domaćinstvu)
- unuci (ali samo ako ih ne izdržavaju roditelji i ako žive u domaćinstvu sa obveznikom)
- roditelji ili usvojioci poreskog obveznika.
Poreska stopa
Zakonom o porezu na dohodak građana regulisano je da se ovaj godišnji porez obračunava i plaća po propisanoj poreskoj stopi. Budući da je poreska stopa progresivna, bitan element za primenu određene poreske stope je iznos oporezivog dohotka.
Ukoliko je poreski obveznik u protekloj godini ostvario oporezivi dohodak visine do šestostruke prosečne godišnje zarade, odnosno do 4.941.288 dinara, onda on porez na dohodak građana plaća u visini od 10 odsto.
Za sve poreske obveznike koji su ostvarili dohodak koji premašuje šestostruku prosečnu zaradu, primenjuje se stopa poreza od 15 odsto. U tom slučaju se, međutim, do iznosa od šest prosečnih godišnjih plata, odnosno pomenutih 4.941.288 dinara primenjuje stopa poreza od 10 odsto, a na iznos preko te sume poreska topa iznosi 15 odsto.
Poreska prijava
Poreska prijava za utvrđivanje godišnjeg poreza na dohodak građana se, inače, poreskom organu koji je nadležan prema prebivalištu obveznika, podnosi pismenim putem neposredno ili putem pošte ( organizacionoj jedinici Poreske uprave) ili u elektronskom obliku, na propisanom obrascu PPDG-2R. U elektronskom obliku poreska prijava se podnosi upotrebom elektronskih servisa Poreske uprave, a pravilnikom je regulisan način njenog podnošenja. Nerezidentni obveznika poresku prijavu podnosi organizacionoj jedinici porese uprave na čijoj teritoriji je ostvario prihode, odnosno prema boravištu ili prebivalištu ili prema sedištu poresko opunomoćenika.
Godišnji porez na dohodak građana utvrđuje nadležni poreski organ, i to na bazi podataka iz same poreske prijave, na osnovu podataka iz poreskih knjiga i na osnovu ostalih podataka od značaja za utvrđivanje poreske obaveze.
Rok za plaćanje poreza je najkasnije 15 dana od dana prijema rešenja o utvrđivanju godišnjeg poreza na dohodak građana, koji dostavlja nadležni poreski organ.